Eb

Ik trek mij terug en wacht.
Dit is de tijd die niet verloren gaat:
iedere minuut zet zich in toekomst om.
Ik ben een oceaan van wachten,
waterdun omhuld door ’t ogenblik.
Zuigende eb van het gemoed,
dat de minuten trekt en dat de vloed
diep in zijn duisternis bereidt.
Er is geen tijd. Of is er niets dan tijd?

Vasalis

Lopend door de kwelders en langs de vloedlijn, over een gebroken verdwenen zee moet ik denken aan het gedicht “Eb” van Vasalis.

In dit eindeloze lege landschap, met niets meer dan water, lucht en aarde lijkt tijd stil te staan, de tijd heeft hier weinig betekenis en wordt hooguit bepaald door eb en vloed. Dat wat er niet meer is in de tijd, en dat wat ervoor terug komt door de tijd heen, en de betekenis hiervan. Het geruststellende lege landschap is eenzaam in zichzelf. De wind laat de golven muziek maken, rollend vanuit de verte zwelt het geluid aan om te breken op de aarde begeleidt door het zachte ruisende geluid van de wind. Het geluid loopt met mij mee. De gebroken aarde lijkt gebroken steen, zelfs onder mijn voeten geeft zij zich niet gewonnen en met al haar kracht weet zij zich niet te laten breken door mij. Ik moet weer denken aan mijn wandelingen in Noordpolderzijl, het Groningse Wad, waar mijn Wad – wandelingen zijn begonnen halverwege juli 1995. Na het verlies van mijn 17 jarige zoon zocht ik de eindeloze lege ruimte om mijzelf te hervinden. Een landschap ervaring waarin de leegte geruststellend was, gezien vanuit de onrust van mijn bodemloze innerlijke landschap. Schrijven over de wandelingen was mijn redding, en langzaam kwamen de ingrepen in het landschap. Zij verdwenen weer met de vloed, meegenomen en gedragen door de zee verdwijnend in de duisternis van de nacht. En schilderijen waarin woorden landschappen worden, en landschappen waarin woorden verdwijnen. Voor mij zijn het nu 25 jaar later belangrijke sleutelstukken.

De vloed komt weer op en langzaam vullen de leegtes tussen de gebroken aarde zich met het zoute zeewater. Heeft de aarde een geheugen, en een gevoel. Voelt de aarde het indringende koude zoute water in de wonden van zijn gescheurde bodem…. en voelt hij de langzaam adembenemende indringende bijtende pijn, de scheuren kermen niet en de scherven verroeren zich niet.

Ik bereik een stuk kwelder waar de zeekraal langzaam de aarde groen kleurt. Gedragen door de wind zijn er veertjes blijven haken in de zeekraal en dode takjes houden zich staande om het hoofd boven water te houden. Het zijn enorme velden met veertjes die meebewegen op de wind, een dans met hun eigen choreografie. Ik blijf staan kijken naar deze prachtige lichte en verstilde dans, verloren veertjes uit een ander verleden, een rest uit een tijd die bij een verhaal hoorden en hier een nieuw verhaal maken. Licht en luchtig, kwetsbaar en dapper. Witte veertjes, zo onaangetast en sereen wit, wijzend met elkaar in dezelfde richting.

In de stilte raakt mij dit beeld van de dansende veertjes en ik vraag mij af waarom. Ze roepen in hun dans, kom terug, ga weg………..en dansen voort rustig en onbereikbaar.

Ik loop na een tijd door en denk in de flow danst alles wat je lief is en wat in de tijd lijkt te verdwijnen in het landschap met je mee. In mijn landschap neem ik het mee, je ademt het in en neemt het mee naar binnen in jouw huis.

Met een camera vol met foto,s van de dansende veertjes zet ik ze in mijn atelier achter elkaar om dit beeld te laten rusten totdat het gerijpt is tot een ander werk, een nieuw werk. Uit die schaduw groeien schaduwen in de flow van de wind.

Hier in de vertrouwdheid van mijn atelier merk ik langzaam dat de oude werken betekenis krijgen, de gelaagdheid van het landschap. Mijn eigen innerlijke landschap is ook in zijn gelaagdheid gerijpt en in de afgelopen 25 jaar verandert. Schijnbaar krijgen juist de werken uit de jaren negentig een nieuwe betekenis voor mij zoals ik ze nog niet gezien had.

“ER IS GEEN TIJD. OF IS ER NIETS DAN TIJD………………….”